AB dışından siyasi aktörlerin Avrupa Birliği (AB) içinde yapılan seçim ve referandumları etkilemesinin önlenmesi amacıyla yeni bir yasa tasarısı üzerinde anlaşmaya varıldı. Avrupa Parlamentosu ile AB üye ülkelerini temsil eden AB Konseyi arasında varılan anlaşma, AB üyesi olmayan aktörlerin seçim veya referandumdan önceki 3 aylık süre boyunca Avrupa’da siyasi reklamları finanse etmesini yasaklıyor.
Uzlaşma metninde siyasi reklam, “yerel, ulusal veya Avrupa düzeyinde seçmen davranışını etkilemeyi amaçlayan siyasi aktörler tarafından verilen mesajlar” olarak tanımlanıyor.
AP raportörü Sandro Gozi, uzlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, yeni kurallar sayesinde yabancıların AB içinde yanlış bilgi yaymasının ve demokratik süreçlere müdahale etmesinin daha zor olacağını belirtti.
Kimin ne ödediğini bildirme zorunluluğu
AB Yönetim Kurulu uzlaşmayı memnuniyetle karşıladı ve yeni kurallara göre siyasi reklamların açıkça siyasi reklam olarak beyan edilmesi gerektiğini kaydetti. Komisyondan yapılan açıklamada, kimin, hangi miktarda, hangi seçim, referandum veya yasal düzenleme süreci için finansman sağladığının raporlanmasının gerekeceği ifade edilerek, “Vatandaşlar bu sayede verilen mesajları ayırt edebilecek. siyasi görüşlerini ve kararlarını şekillendirmeyi amaçlıyor.”
Ulaşılan fikir birliğine dayanarak hazırlanacak taslağın, üye ülkeler ve Avrupa Parlamentosu tarafından oylanmasının ardından 2025 yılında yürürlüğe girmesi hedefleniyor.
Rusya ve Türkiye endişesi
Ülke adı verilmese de, yeni kuralların Rusya veya Türkiye’den gelebilecek siyasi nüfuz girişimlerine karşı etkili olması bekleniyor. Birlik ülkeleri, Rusya’nın Avrupa’daki seçimleri etkilemeye çalışmasından endişe duyuyor. Almanya’da, Türkiye’deki siyasetçilerin Türk kökenli seçmenleri manipüle etmeye yönelik girişimleri, geçmişte iki ülke arasında gerginliğe yol açmıştı.
Planlanan yasa aynı zamanda büyük çevrimiçi platformlara verilen reklamları da etkileyecek. Platformlar AB’yi siyasi duyurular hakkında bilgilendirecek. Çevrimiçi reklamlarda hassas kişisel veriler kullanılmayacaktır.
25 Kasım 2021’de AB Komisyonu, “Demokrasinin ve Seçimlerde Dürüstlüğün Güçlendirilmesi” başlığıyla ücretli siyasi reklamlarda şeffaflığın sağlanmasına yönelik yasal düzenleme teklifinde bulundu.
AFP,DW/BK,JD
